MIŃSK MAZOWIECKI, Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Niedziele i święta: 06:30, 08:00, 09:30, 11:00, 12:30, 16:00 (poza wakacjami), 18:00

Dni powszednie: 06:30, 07:00, 07:30, 08:00, 18:00

Parafia została erygowana w 1422 roku, ale niektóre źródła sugerują wiek XIV, a nawet XIII. Początkowo należała do archidiecezji poznańskiej, od 1795 roku do lubelskiej (dekanat liwski i garwoliński), potem do archidiecezji warszawskiej.

W 1421 roku książę mazowiecki Janusz I Starszy pozwolił Stanisławowi Mińskiemu i Januszowi z Gościeńczyc na założenie prywatnego miasta na wschodnim brzegu rzeki Srebrnej. Pod koniec XVI wieku Gościańscy dodawali do nazwiska przydomek „z Mińska” i tak dali początek rodowi Mińskich herbu Prus. W 1549 roku na przeciwnym brzegu założono miasto Sendomierz, z własnym rynkiem, kościołem i pałacem. Pod koniec XVIII wieku miasta się połączyły. Prawdziwy rozwój miejscowości rozpoczął się wraz z budową traktu brzeskiego w 1823 roku i kolei terespolskiej w 1866 roku. W 1867 roku władze carskie zmieniły nazwę na Nowomińsk, od 1919 roku funkcjonuje nazwa współczesna.

Pierwszy kościół, wzniesiony przez rodzinę Mińskich w 1422 roku, był drewniany, natomiast w XVI wieku Mińscy wybudowali świątynię z cegły palonej, która częściowo spłonęła w XVII wieku. Świątynia miała wiele kaplic. Najokazalsza należała do Mińskich, założył ją Stanisław Miński, wojewoda łęczycki; on także przywiózł obraz Wniebowzięcia NMP, prawdopodobnie z Włoch, gdzie jako poseł Zygmunta III starał się o kanonizację św. Jacka. Drugą kaplicę, Bożego Ciała, ufundował Mikołaj Wolski w 1548 roku. Kolejne należały do pani Arynkowej, bractwa Bożego Ciała, czcicieli Różańca, kuśnierzy, szewców i literatów. Świątynię wyremontowano staraniem ks. Prokopa Kosteckiego, nakładem miejscowej szlachty i mieszczaństwa; przybyły nowe ołtarze, z których 12 konsekrowano w pierwszej połowie XVII wieku.

Przy kościele istniała szkoła, której rektorem był Stanisław Jaraczewski, kształcony na Uniwersytecie Jagiellońskim. Działał też szpital, założony w 1547 roku i uposażony przez Annę Mińską, dziedziczkę Pniewnika. W tym czasie był to jeden z najokazalszych kościołów Mazowsza.

Wśród administrujących parafią w pierwszych wiekach jej istnienia wymienia się Jana Przerębskiego h. Nowina, postać dziś w Mińsku w ogóle nieznaną. Ks. Jan Przerębski był mińskim proboszczem przed 1557 rokiem. Ten absolwent uniwersytetów w Krakowie i Padwie był także proboszczem w Krakowie (w 1534 roku) i Konarach k. Warki (do 1554 roku), od 1557 roku był biskupem chełmskim, od 1559 roku – arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski. Jako dostojnik kościelny walczył z protestantyzmem i dbał o oświatę – zakładał seminaria nauczycielskie, troszczył się o szkoły parafialne i kolegiackie. Oprócz wysokich godności kościelnych Jan Przerębski piastował też ważne funkcje państwowe: w latach 1551-1558 był sekretarzem króla Zygmunta Augusta i podkanclerzym koronnym.

W latach 1909-1911, dzięki staraniom ks. Kazimierza Sobolewskiego, według projektu Józefa Dziekońskiego, dobudowano w kościele dwie nawy boczne, dwie wieże oraz zakrystię i kaplicę po bokach prezbiterium; w ten sposób świątynia nabrała stylu neobarokowego. Kościół rekonsekrował abp Aleksander Kakowski w 1914 roku.

Na placu przed kościołem Henryk Sienkiewicz umieścił opisane w „Panu Wołodyjowskim” spotkanie Zagłoby z księciem Bogusławem Radziwiłłem. W 1939 roku Mińsk został zbombardowany, wymordowano znaczną część mieszkańców.