Dla rodziców, którzy utracili dziecko przed narodzinami

Miniporadnik

Dziecko martwo urodzone ma prawo do pogrzebu.

Prawo zapewnia nam możliwość godnego pochówku dziecka, także tego, które zmarło przed swoimi narodzinami. W niniejszym opracowaniu podane są informacje pomocne rodzicom dla pochowania ich dziecka. Katechizm Kościoła Katolickiego mówi: Ciała zmarłych powinny być traktowane z szacunkiem i miłością wypływającą z wiary i nadziei zmartwychwstania. Grzebanie zmarłych jest uczynkiem miłosierdzia względem ciała; jest uczczeniem dzieci Bożych, będących świątynią Ducha Świętego (KKK 2300).

Kroki postępowania

1. Formalności w zakładzie opieki zdrowotnej (szpital, przychodnia)

W przypadku, gdy dziecko urodziło się martwe rodzice mogą odebrać jego ciało za pośrednictwem firmy pogrzebowej.

Niezależnie od długości trwania ciąży, pracownik szpitala powinien wystawić pisemne zgłoszenie urodzenia dziecka martwego. Szpital ma obowiązek przekazać zgłoszenie do Urzędu Stanu Cywilnego w terminie 3 dni.

Dokument nie jest dokumentacją medyczną, dlatego nie ma w nim zastosowania rozróżnienie na poronienie i poród przedwczesny. W świetle prawa polskiego są to zawsze narodziny dziecka.

Przy wypisywaniu zgłoszenia urodzenia należy pamiętać, ze wszystkie rubryki muszą być wypełnione, tzn. musi być bezwzględnie wypisana płeć dziecka, określenie długości trwania ciąży, waga i długość dziecka. W przypadku, gdy nie można określić płci dziecka szpital wystawia kartę zgonu do celów pochówkowych. Na jej podstawie rodzice mogą pochować dziecko na cmentarzu na własny koszt. Jeśli tego nie uczynią ciało dziecka zostanie pochowane we wspólnej mogile na cmentarzu.

2. Rejestracja w Urzędzie Stanu Cywilnego

W przypadku wydania przez szpital pisemnego zgłoszenia dziecka w celu rejestracji dziecka w USC rodzice lub jedno z nich (jeśli są małżeństwem) stawiają się w urzędzie. Do USC należy zabrać ze sobą:

• zgłoszenie urodzenia,
• dowody osobiste rodziców,
• akt małżeństwa lub akt urodzenia (dla matki panny),
• akt małżeństwa z adnotacją o rozwodzie (dla matki rozwódki),
• akt zgonu współmałżonka (dla matki wdowy)

Aktów nie trzeba przedkładać, jeżeli są sporządzone w tym samym urzędzie, gdzie rejestrujemy urodzenie.

Urząd Stanu Cywilnego sporządza akt urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe i wydaje rodzicom 3 odpisy zupełne (nie wystawia się aktu zgonu).

3. Formalności pogrzebowe

Zgodnie z polskim prawem (ustawa prawo o aktach stanu cywilnego Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688) dziecko, które rodzi się martwe, jeśli możliwe jest określenie płci dziecka musi zostać zarejestrowane w USC, zaś jego bliscy mają prawo go pochować. Jeśli rodzice rezygnują z tego prawa, obowiązek pogrzebu spada na gminę właściwą ze względu na miejsce zgonu (art. 10 ust. 3 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych).

Warto pamiętać, że prawo do pochowania zwłok ma każdy, kto się do tego dobrowolnie zobowiąże. Dziecko może zostać pochowane w grobie rodzinnym lub w zbiorowym grobie na cmentarzu. W parafii – jeśli rodzice pragną pogrzebu katolickiego – zgłaszają się z odpisem zupełnym aktu urodzenia dziecka i proszą o pogrzeb według formularza pogrzebu dziecka nieochrzczonego. Rytuał pogrzebowy przewiduje pogrzeb w obecności ciała Dziecka.

4. Formalności związane ze świadczeniami

ZUS powinien wypłacić Rodzicom lub osobom, które pochowały Dziecko zasiłek pogrzebowy po przedłożeniu stosownego wniosku i odpisu aktu urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Kodeks Pracy przewiduje 8-tygodniowy urlop macierzyński dla pracownicy, której Dziecko urodziło się martwe. Realizacja tego uprawnienia uwarunkowana jest od sporządzenia aktu urodzenia dziecka w USC. Tzw. becikowe nie przysługuje.

5. Firmy ubezpieczeniowe

Niekiedy firmy ubezpieczeniowe odmawiają wypłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia na wypadek urodzenia martwego dziecka na podstawie medycznego rozróżnienia, iż przed 22 tygodniem życia dziecka nie ma narodzin, ale jest poronienie. Jeśli podobna klauzura nie została umieszczona w warunkach ubezpieczenia, odmowa taka jest bezprawna, gdyż zgodnie z obowiązującym prawem wiek dziecka nie ma znaczenia dla stwierdzenia jego narodzin.

Regulacje prawne

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2006 r.

§ 2. Za zwłoki uważa się ciała osób zmarłych i dzieci martwo urodzonych, bez względu na czas trwania ciąży.

Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r.

§ 7. Zwłoki dzieci martwo urodzonych są chowane przez osoby uprawnione, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy; na wniosek osób uprawnionych zwłoki te mogą być spopielone przez zakłady opieki zdrowotnej dysponujące odpowiednimi urządzeniami do tego celu.