Informacja o święceniu diakonów stałych w Diecezji Warszawsko-Praskiej

W październiku 2022 świętować będziemy 60 rocznicę rozpoczęcia prac II Soboru Watykańskiego. Cztery sesje soborowe trwające do roku 1965 stały się jednymi z najważniejszych wydarzeń Kościoła katolickiego w XX wieku. Z pracami Ojców Soboru związane było głębokie spojrzenie na zadania Kościoła katolickiego w świecie współczesnym i stojące przed nim wyzwania. Sobór dokonał także reformy liturgii, a szeroko rozumiana odnowa życia liturgicznego wiązała się między innymi z odkryciem na nowo początków i źródeł naszej wiary. Właśnie w ramach reformy liturgicznej Sobór przypomniał i przywrócił w Kościele posługę diakonów stałych. W Dziejach Apostolskich czytamy, że w początkach działalności Kościoła Apostołowie ustanowili do pomocy siedmiu mężów, którym powierzono posługę stołu (Dz 6, 1-7). Ojcowie Apostolscy wspominają w swoich pismach o diakonach, którzy nie tylko towarzyszą biskupom podczas łamania chleba, lecz także zanoszą Ciało Pańskie nieobecnym na liturgii oraz są ewangelizatorami w lokalnych wspólnotach. Pierwsze wieki działalności Kościoła, zwłaszcza okres między III a V stuleciem, można nazwać szczególnym czasem rozkwitu instytucji diakonatu. Począwszy od VI wieku diakonat traci na znaczeniu, aż w końcu w drugim tysiącleciu chrześcijaństwa staje się jedynie etapem przejściowym w formacji do prezbiteratu.

Z inicjatywy biskupów zgromadzonych w czasie obrad Vaticanum II przywrócono w Kościele łacińskim diakonat jako stopień hierarchiczny sakramentu święceń. W Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium przypomniane zostało, że: „Na niższym szczeblu hierarchii stoją diakoni, na których nakłada się ręce »nie dla kapłaństwa, lecz dla posługi«” (KK 29). Przywołane przez Ojców Soborowych słowa zaczerpnięte zostały z Listu do Filipian św. Polikarpa i odzwierciedlają długą Tradycję Kościoła starożytnego.

W XX wieku listem apostolskim Sacrum diaconatus ordinem z 18 czerwca 1967 r. święty papież Paweł VI przywrócił diakonat stały. Konferencja Episkopatu Polski w czerwcu 2001 r. podjęła uchwałę wprowadzającą posługę diakonatu stałego w Kościele katolickim w Polsce. W związku z powyższym w diecezji warszawsko-praskiej w 2019 r. został powołany zespół odpowiedzialny za przygotowanie i formację kandydatów do diakonatu stałego. Formacją objętych zostało pięciu żonatych mężczyzn naszej diecezji, którzy wyrazili pragnienie przyjęcia posługi diakona stałego. Po okresie trzyletniej formacji i realizacji programu przygotowawczego 14 maja 2022 r. w naszej Konkatedrze przyjmą oni święcenia diakonatu tytułem służby w Kościele warszawsko-praskim. Ich zadaniem będzie odczytywanie Ewangelii w trakcie Mszy św., głoszenie homilii, udzielanie chrztu świętego, rozdzielanie Eucharystii, zanoszenie Wiatyku umierającym, zanoszenie komunii chorym, udzielanie sakramentaliów, przewodniczenie obrzędom pogrzebu.

Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że zadaniem diakona nie jest zastępowanie prezbiterów w wypełnianiu obowiązków kapłańskich. Jak mówił św. Jan Paweł II: „Diakon, to znaczy sługa. Chrystus jest Sługą. I trzeba, ażeby w Kościele panowała służba wieloraka, a w szczególności, żeby charakter służebny miało kapłaństwo, biskupstwo, żeby wszelkie posługiwanie hierarchiczne w Kościele było prawdziwą służbą. To właśnie wyraża się w szczególny sposób w święceniach diakonatu.” (13.10.1993) Tak też należy postrzegać diakońską posługę, która przede wszystkim ma być służbą dla Kościoła, diecezji, parafii, Ludu Bożego. Diakoni stali po przyjęciu sakramentu święceń dalej żyją w świecie, prowadząc świecki styl życia. Jako mężowie i ojcowie uczestniczą przez sakramenty inicjacji chrześcijańskiej w powszechnym kapłaństwie ludu Bożego, zaś jako diakoni włączeni są w strukturę hierarchiczną Kościoła. Można zatem określić ich jako pomost między biskupem i prezbiterami a wiernymi świeckimi (diaconi sunt inter sacerdotes et populum, Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, III, q. 82, 3 ad. 1).

Prosimy wszystkich kapłanów, siostry zakonne i wiernych świeckich o modlitwę w intencji nowo wyświęconych diakonów stałych, aby z gorliwością i pokorą realizowali swoją służbę wobec Ludu Bożego Diecezji Warszawsko-Praskiej.

+ Jacek Grzybowski
wikariusz generalny